Thảo mộc đều thành Phật

Thích Viên Ngộ dịch

Thiền sư Chân Quán người Nhựt, thời gian đầu nghiên cứu Thiên Thai giáo nghĩa 6 năm, sau đó chuyển sang tu Thiền 7 năm. Vì muốn minh tâm kiến tánh và tìm ra bổn lai diện mục của mình, nên tầm sư học đạo khắp nơi. Ngài rời bỏ quê hương lặn lội sang các danh sơn, và tùng lâm Trung Quốc, tham thoại đầu, tu tập thiền định, trải qua hơn 12 năm.

Sau  20 năm, Ngài nơi cửa thiền cũng tìm được tự ngã , do vậy ngài thu xếp  đồ đạc về lại cố hương. Tại Đông Đô, Nại Lương (Nara) v.v. hoằng dương thiền pháp. Học giả từ nhiều nơi lũ lượt kéo về tham thiền cầu đạo, đại chúng hội lại với nhau đưa ra những vấn đề nan giải, muốn Ngài giải đáp, những vấn đề đó là:

– Bản lai diện mục của mình là gì?

– Đạt Ma tổ sư tây lai đại ý là gì?

– Có người hỏi Triệu Châu: “con chó có hay không có Phật tính?”,  Triệu Châu có lúc trả lời có, có lúc trả lời không, vậy thực sự có hay là không?

Vấn đề đưa ra rất nhiều, nhưng Chân Quán thiền sư chỉ nhắm mắt, không muốn trả lời. Có người cũng biết Chân Quán thiền sư không thích tranh luận với mọi người về thiền môn công án. Đại chúng chỉ đoán này đoán nọ, nhưng không thu hoạch được kết quả gì.

Một hôm, có Đạo Văn pháp sư độ ngoài 50, chuyên nghiên cứu về  tông Thiên Thai hơn 30 năm, nghe danh tiếng của Ngài mà đến, tha thiết hỏi đạo: “Con từ nhỏ đã thích nghiên cứu và tu tập theo tư tưởng Pháp Hoa của ThiênThai tông. Chỉ có một vấn đề con không làm sao hiểu nổi.”

Chân Quán thiền sư rất cởi mở đáp:” Tư tưởng của Thiên Thai tông bát đại tinh thâm, viên dung vô ngại, đáng lẽ phải có nhiều vấn đề, mà Thầy chỉ có một vấn đề không rõ, không biết vấn đề đó là gì?

Đạo Văn pháp sư thưa: “Pháp Hoa kinh nói: “tình và vô tình, đồng viên chủng trí”, có ý nghĩa là cỏ cây hoa lá đều thành Phật, xin hỏi: hoa thảo thành Phật điều này có thể được chăng?”

Chân Quán thiền sư không đáp mà hỏi ngược lại: ” Trong 30 năm, Thầy suy tư về cỏ cây hoa lá có thể và không thể thành Phật, không biết có ích gì cho Thầy không? Thầy phải nên quan tâm bản thân mình thành Phật như thế nào? Thầy phải làm như vậy mới đúng!”

Đạo Văn pháp sư hơi chưng hửng và sau đó thưa: Con chưa hền nghĩ qua điều đó, thế thì cho con hỏi, con thì làm sao để thành Phật?

Chân Quán thiền sư nói: “Thầy nói Thầy chỉ có một vấn đề hỏi tôi, vấn đề thứ hai này Thầy phải tự giải quyết lấy.” 

Hoa lá cỏ cây có thể hay không có thể thành Phật? Điều này không phải vấn đề quan trọng, vì sơn hà đại địa, hoa lá cỏ cây, hết thảy vạn vật vũ trụ, đều từ tự tính của chúng ta lưu xuất ra, chỉ cần chúng ta thành Phật, thì đương nhiên tất cả thảo mộc đều cùng chúng ta thành Phật. không truy nơi gốc, mà tìm ở ngọn, thì làm sao có thể nhập thiền đạo?Thiền, muốn chúng ta buôn bỏ sự nhận thức của tự ngã, và không phan duyên những thứ khác.